به گزارش مشرق، مستند «مسابقه قرن» با نگاهی ویژه به بازی «ایران- آمریکا» در جام جهانی فوتبال ۱۹۹۸ فرانسه «به روایت جواد خیابانی» از شبکه یک سیما پخش خواهد شد. این مستند، تولید مشترک موسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی و گروه فرهنگ، تاریخ و هنر شبکه یک سیما است که روز جمعه ۸ بهمن ماه ساعت ۱۶ از شبکه یک سیما روی آنتن می‌رود.
«جواد خیابانی»؛ نویسنده و کارگردان این مستند ۸۰ دقیقه‌ای، در گفت‌وگو با خبرنگار موسسه پیرامون شکل‌گیری این اثر، گفت: حدود ۸ ماه برای تولید این مستند کار شد و در ادامه‌ی مستند «حماسه ملبورن»، گزارشی است از آن چه در مسابقه ایران- آمریکا و حواشی آن رخ داد. بعد از مسابقه ملبورن که منجر به صعود ایران به جام جهانی ۱۹۹۸ شد، این روایت آغاز می‌شود و اتفاقاتی همچون تغییر رئیس فدراسیون فوتبال، حضور و برکناری «تومیسلاو ایویچ»؛ سرمربی وقت تیم ملّی، مسابقات تدارکاتی تیم ملّی از ملبورن تا فرانسه مثل تورنمنت‌ها و بازی‌های دوستانه به شکل چکیده بیان می‌شود تا به جام‌جهانی فرانسه می‌رسیم و بیشترین تمرکز مستند به مسابقه قرن بین ایران و آمریکا است.
گزارشگر شناخته شده فوتبال با اشاره به پیروزی تاریخی ایران بر آمریکا در جام جهانی ۱۹۹۸ گفت: در قرنی که به لحاظ شمسی رو به اتمام است، مسابقه ایران با آمریکا را تحت عنوان مهم‌ترین مسابقه قرن ورزش ایران می‌شناسند و در رسانه‌های بین‌المللی نیز به تاریخ میلادی، این بازی مسابقه قرن نام‌گذاری شد. فیفا هم این مسابقه را به عنوان بازی جوانمردانه خطاب کرد و همه این موارد، نشان‌دهنده اهمیت این مسابقه تاریخی است.
«جواد خیابانی» در پاسخ به چرایی پخش این مسابقه در تاریخ ۸ بهمن‌ماه، عنوان کرد: گزینه اول ما، پخش مستند در سالگرد مسابقه در تاریخ ۳۱ خردادماه بود، اما از آن جا که در سال آینده وارد قرن جدید می‌شویم، همخوانی میان عنوان این اتفاق با تاریخ شمسی رخ نمی‌دهد و زمان پخش مناسب، زمانی پیش از اتمام قرن است تا مطابقت تاریخی شکل بگیرد.
«جواد خیابانی» درباره ویژگی‌های مستند «مسابقه قرن»، گفت: با توجه به این که خودم در فرانسه حضور داشتم و اتفاقات و حواشی جام جهانی ۱۹۹۸ و تبعات سیاسی و فوتبالی بازی حساس با آمریکا را از نزدیک شاهد بودم، روایتی دقیق از مشاهدات خود را در قالب گزارش به شکل مستند درآوردم. در این مستند، دو مسابقه ایران با یوگسلاوی و به خصوص بازی با آمریکا، بیشترین مدت زمان را به خود اختصاص می‌دهد و اشاره‌ای کوتاه هم به مسابقه سوم با آلمان در جام جهانی می‌شود. در واقع سوژه اصلی این مستند، مسابقه با آمریکا است و مابقی، شاخ و برگ‌دادن به این بازی است.
سازنده مستند «مسابقه قرن» اضافه کرد: بازی با آمریکا، اتفاقات مختلفی را در بر می‌گیرد و بیشترین بازتاب و تبعات این مسابقه بر محور حوادث سیاسی و تاریخی میان دو کشور است. دخالت‌ها و دروغگویی و خیانت آمریکایی‌ها از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تا امروز کاملاً نمایانگر دشمنی آمریکایی‌ها با ایران است و مسابقه با تیم ملّی آمریکا، تصاویری از همه آن حوادث را برای مردم ایران تداعی می‌کند. ما مسابقات ورزشی مرتبط با جریانات سیاسی بین کشورها زیاد داشته‌ایم، ولی هیچ کدام به اهمیت مسابقه ایران با آمریکا نیست و جایگاه این بازی دال بر این است که این بازی به درستی توسط فیفا، مسابقه قرن نامیده شده است، چرا که موضوع این مسابقه، فقط معطوف به فوتبال نیست و در این روز همچون بازی با استرالیا، اتفاقاتی افتاد که فراتر از فوتبال است و ما در مستند «مسابقه قرن» به آن پرداخته‌ایم.
«جواد خیابانی» افزود: بازی‌های خاص مثل حماسه ملبورن و بازی قرن، مقدمه و موخره‌ای دارد و ما تنها برشی از اتفاقات پیوسته‌ای که منجر به این مسابقات تاریخی شده را در قالب مستند انعکاس داده‌ایم، با این نگاه می‌توانیم از جام جهانی ۱۹۷۸ تا جام جهانی ۲۰۲۲ را به عنوان پیش زمینه و ادامه‌ای از این روایت داشته باشیم و من علاقه‌مندم که این اتفاقات را به شکل دنباله‌دار در قالب مستند دنبال کنم و ایده‌هایی دارم که با مساعدت موسسه شهید آوینی و همیاری همیشگی سازمان صدا وسیما، امید به انجام آن‌ها است. این‌ها حتی می‌تواند مجموعه سریالی درباره اتفاقات پیرامونی ورزش و فوتبال باشد مثل وجود انواع خرافات که یکی از سوژه‌هایی است که می‌توان تولید کرد. در انتها از موسسه شهید آوینی که امکان تولید مستندهای «حماسه ملبورن» و «مسابقه قرن» را فراهم کرد، کمال تشکر را دارم.
